Pecunia non olet?

(Pieniądz nie śmierdzi?)

Pieniądz powstaje w systemie rezerwy cząstkowej, powszechny system edukacji nie kładzie nacisku na zrozumienie istoty pieniądza (a właściwie walut) fiducjarnego. Jednocześnie większość ludzi w krajach rozwiniętych poświęca co najmniej 8 godzin dziennie na pracę za pieniądze: papierowe lub elektroniczne. Biorąc pod uwagę, że około 6 godzin to sen, oznacza to, że ludzie poświęcają blisko 45% życia na pracę za pieniądze (jednostki wymiany), o których: nie wiedzą jak powstają, kiedy powstają, ile ich jest... A nawet jeśli wiedzą to są pozbawieni jakiegokolwiek wpływu na sposób i tempo kreacji pieniądza. Jednocześnie wszystko, łącznie z dobrami zaspokajającymi potrzeby pierwszego rzędu takimi jak jedzenie jest wyceniane w tychże walutach.

Wszyscy uczestniczą w grze – nazwijmy ją – „globalna ekonomia”, mimo, że zasady tej gry rozumie garstka osób. Zaskakujące (a może nie) jest to, że dokładnie taki sam rozkład ma światowy podział majątku: garstka kontroluje większość zasobów…

Po kryzysie finansowym w 2008 roku, Banki Centralne we wszystkich istotnych miejscach na Świecie zwiększyły wielokrotnie podaż pieniądza, na bezprecedensową w historii skalę i w sposób (skoordynowane: FED, EBC, BOJ, BOE, SNB…). Tylko Amerykański FED (Bank Rezerwy Federalnej – prywatny, choć pełniący funkcję banku centralnego USA) zwiększył bilans z ok 1.5 biliona (ang. trillion) USD w 2007 roku do ok 4.5 biliona USD w 2014 roku (zakończenie QE3), kolejne podwojenie nastąpiło w 2020 roku – do blisko 9 bilionów USD.

16 lat po kryzysie:

Giełdy biją rekordy wycen, nieruchomości znów wydają się tylko drożeć. Pozornie wszystko w najlepszym porządku, w praktyce… nie do końca. Ten stan został osiągnięty przez zastosowanie narzędzi, które dzieci w piaskownicy nazwałyby oszustwem, a w świecie „high finance” to quantitative easing – luzowanie ilościowe, skup aktywów, operacje otwartego rynku, transakcje REPO itd. Zmiana zasad gry w czasie gry. Czołowe Uniwersytety nie nadążają z akademickim klasyfikowaniem nowych rodzajów umów swap tworzonych na Wall Street, nie wspominając o regulatorach.

Stoimy u progu zmian.

Rozwiązanie obecnej sytuacji, która nie ma precedensu w historii, będzie wymagało narzędzi podobnego kalibru – bezprecedensowych. Wszystko co dziś uznajemy za pewne (np. wypłacalność rządów, pieniądze w banku, płynność na giełdach) może nagle zostać gwałtownie przewartościowane. W historii już wielokrotnie ludzkość wychodziła z gospodarczych ekstremów i za każdym razem ten moment nazywano podobnie: „rewolucja”, „przewrót”, „krach”.

Można podejść do zagadnienia łagodniej i określić to co nas czeka „urealnieniem wycen”, niezależenie jednak od nazwy tego co formuje się na rynkach, z perspektywy człowieka posiadającego jakiekolwiek zasoby należy podjąć się wypracowania planu działania, tak aby je pomnożyć lub utrzymać w obliczu potęgującej się zmienności na rynkach. Trzecia opcja (poza mnożeniem lub utrzymaniem) jest mniej atrakcyjna – oznacza stratę posiadanych zasobów w wyniku gwałtownych zmian gospodarczych, które wydają się być nieuniknione.